Χρηματοδοτικά Εργαλεία και Τοπική Αυτοδιοίκηση

Χρηματοδοτικά Εργαλεία και Τοπική Αυτοδιοίκηση

Η χρηματοδότηση αναπτυξιακής πρωτοβουλίας κάθε χώρας στα τρία βασικά επίπεδα (εθνικό, περιφερειακό, τοπικό) στην Ελλάδα και στην υπόλοιπη Ευρώπη, μπορεί να πραγματοποιηθεί μέσα από εγχώριους πόρους που προκύπτουν από την αποταμίευση και το τραπεζικό σύστημα είτε από εξωτερικούς πόρους μέσω δανειοδοτήσεων από τον εξωτερικό τραπεζικό τομέα ή μέσω ειδικών αναπτυξιακών τραπεζών.

Οι μορφές που μπορεί να λάβει σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο είναι ποικίλες. Το θεσμικό πλαίσιο κάθε ευρωπαϊκής χώρας μπορεί να προσφέρει δυνατότητες εκμετάλλευσης των ιδίων πόρων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης είτε να συνδυάσει ποσοστά φόρων με θεσμοθετημένους πόρους για επενδύσεις (και αντίστοιχα ευρωπαϊκά προγράμματα). Πέραν τούτου, υφίσταται πάντα η δυνατότητα των Τοπικών Οργανισμών να καταφύγουν στη δανειοδότηση.

Ιστορικά, από την ευρωπαϊκή σκοπιά, η ίδρυση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης στα τέλη του 1974 σημαίνει την έναρξη της Περιφερειακής Πολιτικής της Ε.Ε.. Μίας πολιτικής που υλοποιήθηκε μέσω ποικίλων Προγραμμάτων, όπως υπήρξαν τα Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα και τα τρία Κοινοτικά Πλαίσια Στήριξης από το 1989 έως το 2020, με στόχο την ενίσχυση των Περιφερειών και Δήμων σε θέματα υποδομών, μεταφορών, ενέργειας, σε τομείς που σχετίζονται με την κατάρτιση του ανθρώπινου δυναμικού τους και άλλους νευραλγικούς τομείς.

Σημαντική υπήρξε και η συμβολή του Ομίλου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) στην ανάπτυξη των ευρωπαϊκών Περιφερειών και Δήμων και μέσω του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επενδύσεων, που στήριξε και στηρίζει της μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις (πρωτοβουλία JEREMIE), και χρηματοδοτεί έργα αστικής ανάπλασης (πρωτοβουλία JESSICA).
Οι δύο προαναφερόμενες Πρωτοβουλίες έρχονται να συνδεθούν σήμερα με (νέα) χρηματοδοτικά εργαλεία, που έχουν εμφανιστεί το τελευταίο διάστημα. Οι Συμπράξεις Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) είναι η (νέα) χρηματοδοτική λύση μεγάλων έργων σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, ενώ η επανεκκίνησή τους στην Ελλάδα συνδυάστηκε με την χρήση του εργαλείου JESSICA κάτω από την ομπρέλα της ΕΤΕπ.

Στην Ελλάδα, το πρόγραμμα JESSICA λειτουργεί με την συμβολή των Ταμείων Αστικής Ανάπτυξης. Αυτά έχουν την ευθύνη για την επιλογή των έργων, την υπογραφή των συμβάσεων, την παρακολούθηση των έργων, που θα χρηματοδοτηθούν, και την καταβολή της χρηματοδότησης, συγκεντρώνοντας τους απαραίτητους πόρους. Η διαχείριση του προγράμματος πραγματοποιείται από Χρηματοδοτικούς Οργανισμούς. Στην Περιφέρεια Αττικής διαχειριστής του ΤΑΑ είναι η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος.

Επίσης, το πρόγραμμα ELENA στην Ελλάδα, είναι ένα συγχρηματοδοτούμενο εργαλείο της ΕΤΕπ και του Τ.Παρακαταθηκών και Δανείων. Ο προσανατολισμός του προγράμματος είναι ο ενεργειακός τομέας, ενώ προσφέρει στους Δήμους της χώρας τεχνική βοήθεια. Μερικές από τις αρμοδιότητές του είναι η εκτέλεση μελετών βιωσιμότητας και αγοράς και η προετοιμασία διεξαγωγής διαγωνισμών. Το ELENA δεν χρηματοδοτεί την υλοποίηση της επένδυσης, και έτσι η πραγματοποίηση γίνεται με την συμβολή άλλων χρηματοδοτικών εργαλείων.

Τέλος, οι περιπτώσεις της χρηματοδοτικής μίσθωσης (Leasing) και της πρακτορείας επιχειρηματικών απαιτήσεων (Factoring) προς το παρόν δεν φαίνεται να βρίσκουν έδαφος στα σχέδια των Περιφερειών και των Δήμων, κυρίως στην Ελλάδα. Το αντίθετο φαίνεται να συμβαίνει με την περίπτωση των επενδυτών και εταιρειών Start-up καθώς και με τα κεφάλαια επιχειρηματικού κινδύνου (VentureCapitals), που φαίνεται να αποτελούν μία καλή λύση στις χώρες με εμπειρία στη χρήση τέτοιων εργαλείων ειδικά τα τελευταία χρόνια της οικονομικής κρίσης και της έλλειψης ρευστότητας του χρηματοπιστωτικού τομέα σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Αν επιχειρηθεί μία αποτίμηση στις καλές πρακτικές που υιοθέτησαν στην Ευρώπη στη χρήση των εργαλείων, παρατηρείται ότι η γνώση και η εμπειρία των Ταμείων, η συνέχιση αυτών με επιτυχημένη δράση και η συνεχής ενημέρωση των ενδιαφερομένων έρχεται στις πρώτες θέσεις. Στον αντίποδα, η μεγάλη καθυστέρηση στην εφαρμογή τους, που προκλήθηκε από ενδογενείς αδυναμίες στις διάφορες χώρες (διοικητικοί παράγοντες, πολύχρονες διαπραγματεύσεις) έπαιξε τον βασικό αρνητικό ρόλο σε συνδυασμό με την πολυπλοκότητα των Κανονισμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την οικονομική κρίση και ύφεση, που λειτούργησε αποτρεπτικά στις όποιες επιχειρηματικές βλέψεις είχαν οι ενδιαφερόμενοι φορείς.
Γι’ αυτό το λόγο, ήδη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή φαίνεται να συζητά τις αλλαγές που πρέπει να επέλθουν στη χρήση των χρηματοδοτικών εργαλείων κατά τη διάρκεια της προγραμματικής περιόδου 2014-2020, αλλαγές που επικεντρώνονται στην παροχή ευελιξίας στα Κράτη-Μέλη της Ε.Ε., στην απλοποίηση των διαδικασιών αλλά και στην πρόβλεψη πλέον εξωγενών παραγόντων στην συνολική εφαρμογή τους, όπως υπήρξε η οικονομική κρίση στην Ευρωπαϊκή ήπειρο τα τελευταία χρόνια.

Βασιλική Μελέτη

Πρόσφατα Άρθρα

ΓΥΝΑΙΚΟΚΤΟΝΙΑ.

Author: Βασιλική Μελέτη Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο ΓΥΝΑΙΚΟΚΤΟΝΙΑ.

Συνέδριο “Φύλο και Δίκαιο”

Author: Βασιλική Μελέτη Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Συνέδριο “Φύλο και Δίκαιο”

✨Ευτυχισμένο το 2024!✨

Author: Βασιλική Μελέτη Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο ✨Ευτυχισμένο το 2024!✨